Karın kadranları ve bölgeleri
İnsan karnı araştırma, tanı ve tedavi amacıyla anatomistler ve doktorlar tarafından kadranlara ve bölgelere ayrılmıştır.[1][2] Dört eşit bölüme bölünmesi, ağrı ve hassasiyet, yara izleri, topaklar ve diğer gerekli şeylerin lokalizasyonunu mümkün kılar, bu durumların hangi organlarla alakalı olabileceğini spesifikleştirir. Kadranlar sol alt kadran, sol üst kadran, sağ üst kadran ve sağ alt kadran olarak dörde ayrılır. Diğer hayvanların çoğu dik durmadığından, bu terimler karşılaştırmalı anatomide kullanılmaz.
Sol alt kadran, sol latusun yarısını ve sol iliak fossayı içerir. Diğer hayvanlarda eşdeğeri sol posterior kadrandır. Sol üst kadran göbek düzleminden sol göğüs kafesine uzanır. Bu diğer hayvanlarda sol ön kadrandır. Sağ üst kadran göbek düzleminden sağ göğüs kafesine uzanır. Diğer hayvanlarda eşdeğeri, sağ ön kadrandır . Sağ alt kadran göbek düzleminden sağ kasık ligamanına kadar uzanır. Diğer hayvanlarda bu doğru posterior kadrandadır .
Kadranlar
[değiştir | kaynağı değiştir]İnsan karnının sol alt kadranı orta hattın solunda ve göbeğin altındaki alandır. Sol üst kadran, sol iliak fossayı ve sol yan bölgenin yarısını içerir. Hayvanlar için eşdeğer terim sol arka kadrandır . Buradaki önemli organlar:
- İnen kolon ve sigmoid kolon
- Sol yumurtalık ve fallop tüpü
- Sol üreter
Sol üst kadran medyan düzlemden hastanın soluna ve göbek düzleminden sol göğüs kafesine uzanır. Hayvanlar için eşdeğer terim sol ön kadrandır . Buradaki önemli organlar:
- Mide
- Dalak
- Sol karaciğer lobu
- Pankreas gövdesi
- Sol böbrek ve böbrek üstü bezi
- Kolonun dalak fleksürü
- Transvers ve inen kolonun parçaları
Sağ üst kadran medyan düzlemden hastanın sağına ve göbek düzleminden sağ göğüs kafesine uzanır. Hayvanlar için eşdeğer terim sağ ön kadrandır . Buradaki önemli organlar:
- Karaciğer
- Safra kesesi ve safra yolları
- Onikiparmak bağırsağı
- Pankreas başı
- Sağ böbrek ve böbrek üstü bezi
- Kolonun hepatik fleksiyonu
Sağ alt kadran, medyan düzlemden hastanın sağına ve umbilikal düzlemden sağ inguinal ligamente kadar uzanır. Hayvanlar için eşdeğer terim sağ arka kadrandır . Buradaki önemli organlar:
- Çekum
- Appendiks
- Çıkan kolon
- Sağ yumurtalık ve Fallop tüpü
- Sağ üreter
Bölgeler
[değiştir | kaynağı değiştir]Karın dokuz bölgesi iki yatay ve iki dikey bölme çizgisi kullanılarak gösterilebilir. Dikey çizgiler, her klavikulanın orta noktasından alınan orta klaviküler çizgilerdir . Üst yatay çizgi, en aşağıdaki kostal kıkırdakların alt kısımlarından alınan subkostal çizgidir. Alt yatay çizgi, pelvisin tüberküllerini birbirine bağlayan intertüberküler çizgidir.[3][4]
Merkezi olarak konumlandırılmış üç ana bölge, epigastrik bölge, göbek bölgesi ve pubik bölge olarak da bilinen hipogastrik bölgedir.
Karnın yanlarında bulunan diğer altı bölge, epigastriumun her iki tarafındaki sol ve sağ hipokondriak bölgeler; göbek bölgesinin her iki yanında sol ve sağ lumbar ve hipogastriyumun her iki yanındaki sol ve sağ iliak veya inguinal bölgelerdir.[3][4]
("Hipo-" aşağıda anlamına gelir; "epi-" yukarıdaki anlamına gelir; "kondron" kıkırdak (bu durumda kaburga kıkırdağı) ve "gaster" mide anlamına gelir. "Sol" ve "sağ"ın tersine çevrilmesi kasıtlıdır, çünkü anatomik gösterimler hastanın kendi sağ ve solunu yansıtır.)
Klinik önemi
[değiştir | kaynağı değiştir]Karın ağrısı veya peritonit belirtileri sol alt kadranda lokalize ise, kolit, divertikülit, üreter kolik veya yumurtalık kistlerine bağlı ağrı veya pelvik inflamatuar hastalıktan şüphelenilebilir. Sol alt kadrandaki tümörlerin örnekleri arasında kolon kanseri ve yumurtalık tümörü bulunur .
Bağırsakta malrotasyon durumunda sol üst kadran ağrılı veya hassas olabilir. Sağ üst kadran hepatit, kolesistit ve peptik ülserde ağrılı veya hassas olabilir. Sağ alt kadran, özellikle sağ kasık bölgesi veya sağ iliak fossa, apandisit gibi durumlarda ağrılı ve hassas olabilir.
Ayırıcı tanı
[değiştir | kaynağı değiştir]Çocuk
- gastroenterit, mezenterik adenit, Meckel divertiküliti, intususepsiyon, Henoch – Schönlein purpurası, lober pnömoni
Yetişkinler
- bölgesel enterit, renal kolik, perfore peptik ülser, testis torsiyonu, rektus kılıf hematomu, pelvik inflamatuar hastalık, ektopik gebelik, endometriozis , over kisti torsiyonu / rüptürü, apandisit
T3s4s Yaşlı
- divertikülit, bağırsak tıkanıklığı, kolon karsinomu, mezenterik iskemi, sızıntı yapan aort anevrizması
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- Murphy bulgusu
- McBurney'nin noktası
- Yüzeysel anatomi
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Arşivlenmiş kopya, 11 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 1 Mayıs 2021
- ^ Arşivlenmiş kopya, 25 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 1 Mayıs 2021
- ^ a b Human Anatomy. 2011. ss. 14-16. ISBN 9780071222075. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi: "Saladin" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ a b Clinically Oriented Anatomy. 2018. s. 407. ISBN 9781496347213. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi: "Moore" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)